Konflikt pomiędzy Rosją i Ukrainą, trwający od 2014, roku przeobraził się w wojnę gdy 24 lutego 2022 Rosja zaatakowała Ukrainę. Niecałe 3 miesiące później, po tym jak prognoza o inflacji w UK na rok 2022 przekroczyła 10%, w maju 2022 Centralny Bank Anglii ostrzegł o nadchodzącej recesji.
Dla wielu osób w Wielkiej Brytanii, wojna na Ukrainie jest abstrakcją, która nie powinna mieć wpływu na nasze życie. A jednak…
Najpierw pandemia, teraz to
Jeszcze całkiem niedawno cały świat stanął w miejscu przez pandemię Covid 19. Już się wydawało, że zaczęliśmy powoli wracać do normalności, kiedy kolejna tragedia zapukała do naszych drzwi. Nie zapominajmy, że COVID wpłynął na wstrzymanie produkcji, wydobycie i tym samym znacznie obniżył ilości dostępnych dóbr.
Rząd UK zdecydował się na wprowadzenie programów pomocy finansowej takich jak furlough, SEISS czy BBL, tym samym ruszył dodruk pieniądza na niewyobrażalną skalę. Zamierzeniem rządu było pobudzenie gospodarki. Niestety połączenie tych dwóch czynników: czyli braku produktywności, oraz dodruku darmowego pieniądza, nie obyło się bez konsekwencji.
Pierwszym następstwem finansowym, jaki przyniósł Covid, jest nagły wzrost cen nieruchomości. Niemal każdy, kto składał oferty na dom w tym czasie, musiał liczyć się z koniecznością zaoferowania sumy powyżej ceny rynkowej.
Początkowy wzrost cen nieruchomości spowodowany był zwiększeniem dostępnych oszczędności (wiele osób oszczędziło pieniądze poprzez nie wychodzenie do kin, restauracji czy wyjazdy na wczasy). Potem znacznie spadła podaż — czyli mniej sprzedających i więcej kupujących.
Do dodatkowych przyczyn można zaliczyć zaburzenia logistyczne w eksportowaniu dóbr. Bardzo szybko zaczęło brakować podstawowych materiałów budowlanych takich jak cement, drewno czy stal.
Drugim następstwem jest wymknięcie się inflacji spod kontroli Centralnego Banku Anglii i jej wzrost z miejsca na miesiąc. Inflacja przed pandemią wynosiła 1.8% (styczeń 2020). Natomiast współczynnik inflacji w lutym 2022 wyniósł 5.5%. (Pamiętaj, że celem banku centralnego jest utrzymanie inflacji na poziomie 2%).
Głównym powodem wzrostu inflacji pomiędzy styczniem 2020 a lutym 2022 było zwiększenie ilości pieniądza względem dostępnych dóbr.
Czynniki wpływające na wzrost cen w UK pochodzące z Ukrainy i Rosji
Aby zrozumieć, dlaczego w maju 2022 koszty cen domów, żywności czy paliw szybują szybko do góry, należy przyjrzeć się krajom biorących udział w konflikcie i tym jakie znaczenie odgrywa każdy z nich w ujęciu globalnej gospodarki.
Ukraina jest:
- Jednym z największych eksporterów pszenicy
- Piątym największym na świecie producentem kukurydzy
- Trzecim największym producentem ziemniaków (większymi są jedynie Chiny i Indie) na świecie
- Siódmym na świecie dostawcą buraków cukrowych
- Piątym na świecie producentem kapusty
- Trzynastym na świecie producentem pomidorów
- Trzecim największym na świecie wydobywca rudy żelaza
- Siódmym na świecie producentem grafitu
- Dziewiątym na świecie producentem uranu
- Piątym na świecie producentem tytanu
- Ukraina posiada również olbrzymie rezerwy gazu, które w dużej mierze nie były jeszcze eksploatowane
Rosja jest:
- Największym producentem cukru pochodzącego z buraków cukrowych
- Trzecim na świecie producentem pszenicy
- Największym na świecie producentem diamentów
- Posiada największe na świecie rezerwy drewna (więcej niż Brazylia i Kanada)
- Produkuje 5% uranu i posiada 9% globalnych rezerw tego surowca
- Jest w pierwszej dziesiątce pod względem wydobywania surowców takich jak: złoto, platyna, nikiel, cynk, boksytu, kobalt, ruda żelaza czy gips
Ale to nie wszystko! Rosja jest bogata w paliwa kopalne, dominuje jako dostawca gazu w Europie, oraz ma wysoko rozwinięte rolnictwo.
Patrząc na to zestawienie, łatwo można zauważyć, że konflikt zbrojny i sankcje powodują olbrzymie wyhamowanie dostaw produktów i dób z tych krajów. A zatem Rosja i Ukraina mają ogromny wpływ na nasze życie w UK.
Uszczerbek na domowych finansach jako rezultat zaburzenia dostaw z Ukrainy i Rosji
Dwa największe wydatki, z którymi zmaga się absolutna większość z nas to:
- Koszt opłaty domu (hipoteka, rachunki za gaz i prąd, podatek miejski/council tax)
- Koszt podstawowych produktów konsumenckich (żywność, kosmetyki czy środki czystości).
Oto kilka przykładów podwyżek, na które wojna na Ukrainie wpłynęła bezpośrednio:
Paliwo - wzrost około 25%
Litr diesla w marcu 2020 kosztował około £1.28. W marcu 2022 wynosi £1.70.
Gaz i prąd - wzrost o 54%
Wzrost cen energii oznacza, że rachunek przeciętnego Brytyjczyka wzrośnie z dotychczasowego £1,277 rocznie do £1,971 rocznie.
Choć UK w dużej mierze nie jest zależna od największego dostawcy energii w Europie, Rosyjskiego Gazpromu, to gdy ceny hurtowe wzrastają, ma to również wpływ na ceny na wyspach.
Żywność
Jeśli koszty prądu i gazu wrastają, to firmy produkujące żywność przenoszą nowe wydatki na konsumentów, zwiększając ceny produktów.
Materiały budowlane - wzrost o 20%
Firmy produkujące materiały budowlane, które przy przetwarzaniu zużywają dużo energii podniosły ceny swoich produktów o średnio 20%
Transport
Wyprodukowaną żywność trzeba dowieźć do sklepu, a ponieważ koszty paliw również wzrosły to i firmy transportowe podnoszą swoje ceny.
Mąka
Zarówno Ukraina jak i Rosja są największymi dostawcami pszenicy do Europy, którą wykorzystuje się do produkcji mąki. To powoduje, że niedobór pszenicy odbije się na kosztach produkcji chleba czy wyrobów cukierniczych. A to oznacza, że ceny chleba, pizzy, drożdżówek, makaronów, biszkoptów czy płatków śniadaniowych wzrosną.
Co możesz zrobić, aby zabezpieczyć swoje finanse
Choć prawdziwy koszt wojny na Ukrainie nie jest nam jeszcze dokładnie znany, to jej wpływ zaledwie po 3 miesiącach od rozpoczęcia konfliktu jest ogromny.
Na obecną sytuację ekonomiczną wpłynęły dwie siły: po pierwsze pieniądze nadrukowane w okresie pandemii w połączeniu z brakiem produktywności; po drugie obecne wstrzymanie od dawna utrzymujących się linii dostaw z krajów objętych wojną. A to oznacza dużą ilość pieniędzy goniących zbyt mało dóbr.
Z ostatnią zapowiedzią przez Centralny Bank Anglii o możliwej recesji, wysokiej inflacji oraz ciągle rosnących cenach nie pozostaje nam nic innego, jak skutecznie zabezpieczyć nasze finanse. Dwie możliwości, które stawiamy przed Wami to:
- Zablokować swój kredyt hipoteczny na długoterminowej racie zablokowanej 5 lat lub dłużej
- Zabezpieczyć pieniądz przed utratą siły nabywczej inwestując. Zobacz dostępne rodzaje inwestycji
